Eiwitten en aminozuren: Seitan is de eiwit kampioen

Eiwitten zijn eigenlijk een gestructureerde groep aminozuren, die bestaan uit koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof. Voor het menselijk lichaam zijn er 22 aminozuren nodig, waarmee je lichaam 100.000 eiwitten kan aanmaken. Je kunt dit vergelijken met letters en woorden: met 26 letters kun je eindeloos veel woorden maken. Net zo geven 22 aminozuren zo veel combinatiemogelijkheden dat ze een veelvoud aan eiwitten kunnen produceren.

Waarom zijn eiwitten belangrijk voor je gezondheid?

Eiwitten zijn om meerdere redenen essentieel voor een goede gezondheid.

Eiwitten vormen het grootste gedeelte van de droge materie van je lichaam.
Vitamines en mineralen vormen slechts 1,5% van de uitgedroogde bouwstoffen van je lichaam, dat daarentegen voor minstens 60% uit eiwitten bestaat.

Eiwitten komen voor in je huid, nagels, beenderen, organen en spieren, maar ook in je enzymen, hormonen, eicellen en zaadcellen. Elke dag worden cellen vervangen door nieuwe, waarbij eiwitten de belangrijkste bouwstoffen vormen. Dit toont aan hoe belangrijk eiwitten wel zijn voor je gezondheid.

Gedurende 24 uur per dag zijn er 60 miljard cellen aan het werk met eiwitten.
Een ongelofelijk aantal! Dat gebeurt individueel in de energiecentrale (het mitochondrium) van elke cel. De 60 miljard energiecentrales van onze cellen hebben daarvoor eiwitten nodig. Heb je een tekort aan eiwitten, dan vallen noodgedwongen sommige energiecentrales stil. Afhankelijk van de duur en de grootte van de tekorten geeft dit ernstige gezondheidsproblemen. Voor optimaal werkende cellen zijn voldoende volwaardige eiwitten nodig.

Elk eiwit heeft zijn specifieke werking.
Net zoals er verschillende vitamines zijn, met elk hun aparte werking, zo zijn er ook verschillende eiwitten. Huideiwitten zijn anders dan eiwitten voor de spieren. En je hebt weer andere eiwitten nodig voor je hormonen. Dagelijks dien je je lichaam te voorzien van een scala aan eiwitten.

Wat is het verschil tussen aminozuren & eiwitten?

Eiwitten zijn eigenlijk een gestructureerde groep aminozuren, die bestaan uit koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof. Voor het menselijk lichaam zijn er 22 aminozuren nodig, waarmee je lichaam 100.000 eiwitten kan aanmaken. Je kunt dit vergelijken met letters en woorden: met 26 letters kun je eindeloos veel woorden maken. Net zo geven 22 aminozuren zo veel combinatiemogelijkheden dat ze een veelvoud aan eiwitten kunnen produceren.

Wat zijn essentiële aminozuren?

Planten kunnen aminozuren aanmaken van koolstofdioxide, water en nitraat uit de bodem. Dieren en dus ook mensen moeten aminozuren eten.

Er zijn wel 500 soorten aminozuren bekend, maar voor de mensen zijn er slechts 22 van belang. Van de 22 aminozuren zijn er 9 essentieel en 1 semi-essentieel (voor te vroeg geboren baby’s en opgroeiende peuters).

‘Essentieel’ betekent dat je aminozuren moet halen uit je voeding omdat je ze zelf niet kunt aanmaken en dat tekorten in de verschillende essentiële aminozuren gezondheidsproblemen veroorzaken. De stelling dat dierlijke eiwitten volwaardiger zijn dan plantaardige wordt met verschillende studies ondergraven.

Plantaardige eiwitten zijn eersteklas eiwitten.

Bekijk de producten met eersteklas plantaardige eiwitten

Wat zijn volwaardige eiwitten?

Eiwitten worden ‘volwaardig’ genoemd als ze alle negen essentiële aminozuren in voldoende mate bezitten.

Je lichaam kan eigenlijk geen aminozuren opslaan als reserve. Wel kan het aminozuren recupereren (katabolisme) om er in een latere fase andere eiwitten van te maken. Een constante aanvoer van essentiële aminozuren is daarom noodzakelijk. Variatie in levensmiddelen met veel eiwitten is even belangrijk als variatie in mineralen, vitamines, antioxidanten, vetzuren enzovoort. Eenzijdige voeding levert je onvoldoende van die levensnoodzakelijke stoffen.

Je lichaam kan eigenlijk geen aminozuren opslaan als reserve. Wel kan het aminozuren recupereren (katabolisme) om er in een latere fase andere eiwitten van te maken. Een constante aanvoer van essentiële aminozuren is daarom noodzakelijk. Variatie in levensmiddelen met veel eiwitten is even belangrijk als variatie in mineralen, vitamines, antioxidanten, vetzuren enzovoort. Eenzijdige voeding levert je onvoldoende van die levensnoodzakelijke stoffen.

Varieer met eiwitten. Eet de seitan van Bertyn

Hoe wordt eiwit verteerd & opgenomen?

In de mond worden eiwitten deels vermalen en met speekselenzymen omringd, maar het echte werk begint voor plantaardige of dierlijke eiwitten in je maag.

Gedurende gemiddeld twee à vier uur verblijven eiwitten in de heel zure maagbrij en worden mede met de hulp van het verteringsenzym pepsine tot kleinere deeltjes herleid.

In je dunne darm worden ze verder verkleind tot afzonderlijke aminozuren. Vervolgens vinden de aminozuren hun weg via je darmwand naar je bloed en lever, waarna je lichaam er weer verschillende eiwitten uit aanmaakt.

Het teveel zal je lichaam gebruiken als energie of opslaan als vet. Het afvalproduct stikstof blijft dan over en wordt via je lever als ureum naar je nieren vervoerd. Samen met water en zout lozen je nieren ureum met je urine naar buiten. Een klein aantal aminozuren wordt ook uitgescheiden via transpiratie.

Voldoende essentiële aminozuren zijn noodzakelijk voor minstens zeshonderd enzymatische reacties in je lichaam.

Geen leven zonder enzymen, want ze zetten bepaalde reacties in je lichaam in gang. Ze staan onder andere in voor de vertering en opname van je voedsel, voor de vetverbranding et cetera.

Geen energie of vitaliteit zonder voldoende essentiële aminozuren. Je lichaam kan enzymen enkel aanmaken als het als belangrijkste bouwstof beschikt over… eiwitten!

Eiwitten zijn nodig als katalysator om energie en kracht te halen uit voeding. Geen ATP-processen, zonder eiwitten.

ATP (adenosinetrifosfaat) is de brandstof waarop je lichaam en je spieren werken. Door beweging of door krachttraining worden beenderen en spieren geactiveerd en belast. Om dit vlot te doen verlopen doet ATP bijvoorbeeld je spieren samentrekken, transporteert het zenuwimpulsen en activeert het allerlei andere energieprocessen. Voeding en zuurstof vormen hiervan de basis.

Voldoende essentiële aminozuren zijn noodzakelijk voor de vele hormonen en neurotransmitters.

Hormonen zijn de activators van je stofwisseling. Ze sporen je enzymen aan, doen je beenderen en spieren groeien en zorgen dat je happy bent of droevig. Zonder voldoende verschillende eiwitten geen hormonen.

Cellen zijn klein: er kunnen er honderd in 1 millimeter. Eiwitten zorgen voor de communicatie tussen je 60 miljard cellen. Zonder eiwitten geen insuline of glucagon en geen goedwerkende pancreas, met andere woorden een slechte bloedsuikerspiegel.

Zonder voldoende essentiële aminozuren geen serotonine, een neurotransmitter die verantwoordelijk is voor je stemming, slaap, seksuele activiteit, zelfvertrouwen, emotie en eetlust. Ook melatonine, dat inwerkt op je slaap-en-waakritme, is een hormoon dat afhankelijk is van aminozuren. Een tekort aan melatonine veroorzaakt slaapstoornissen. En zo kunnen we nog een tijdje doorgaan… Ook je waterhuishouding en vochtbalans worden nauwlettend met behulp van eiwitten geregeld.

Voldoende aminozuren zijn noodzakelijk om topprestaties te leveren. Voor topprestaties is adrenaline noodzakelijk. Ook dit hormoon wordt gevormd uit eiwitten. Adrenaline staat in voor een vlucht-of-vechtreactie, maar ook voor meer alertheid, een betere bloedsomloop en een grotere toevoer van zuurstof naar je spieren.

Geen groeihormoon, kracht & uithoudingsvermogen?

Zonder eiwitten geen groeihormoon, kracht en uithoudingsvermogen. Krachttraining doet je spieren groeien en maakt je hart, longen en beenderen sterker en groter. Voor deze aangroei zijn verschillende eiwitten noodzakelijk als bouwstoffen om deze spier- en beendercellen aan te maken. Eiwitten zijn ook noodzakelijk voor een goede vetverbranding. Topsporters willen immers zo scherp mogelijk competitie bedrijven…

Hoeveel eiwitten heb je nodig?

Om elke dag vitaal te zijn vormen eiwitten wellicht een van de belangrijkste voedingstoffen. Bij eiwitten gaat het erom voldoende van de negen essentiële aminozuren op te nemen via je voeding (plus 1 semi-essentieel voor te vroeg geboren baby’s en opgroeiende peuters). Je kunt ze immers niet zelf aanmaken. Variatie in eiwitbronnen is belangrijk.

Een volwassen persoon heeft minimaal ongeveer 30 à 65 gram eiwitten nodig.

• 0,5 gram per kilogram lichaamsgewicht wordt als de onderdrempel beschouwd.
• 0,8 gram per kilogram lichaamsgewicht wordt als essentieel beschouwd.
• 2,3 gram per kilogram lichaamsgewicht wordt als bovendrempel beschouwd.

De dagelijkse behoefte varieert enorm van persoon tot persoon en van aminozuur tot aminozuur. Je gaat vaak de mist in omdat je volgens de standaard in het algemeen te veel eiwitten consumeert. Maar wellicht is dat niet altijd het geval. Studies van professor Jefrey Bland, editor van Medical Applications of Clinical Nutrition, maar ook van de arts Roger Williams in zijn spraakmakende boek Biochemical Individuality tonen aan dat:

1. De uitscheiding van bepaalde aminozuren via de urine bij eenzelfde dieet en bij gezonde mensen enorm kan variëren.
2. De hoeveelheid aanwezige enzymen in het speeksel van gezonde mensen enorm kan verschillen, wat aantoont dat mensen ook verschillend verteren.
3. De behoefte aan bepaalde aminozuren van de ene persoon tot de andere twee tot zeven keer meer kan zijn.
4. De manier waarop mensen verteren, opnemen, opslaan en bepaalde aminozuren verbruiken sterke verschillen kan vertonen.

Bij stress, ziekte, roken, vermoeidheid, depressie, slecht werkende darmen en grote inspanningen is de eiwitbehoefte groter. Zwangere vrouwen, opgroeiende kinderen, peuters, sporters, handenarbeiders, veganisten, bodybuilders enzovoort hebben 1,2 gram tot 2,3 gram eiwit nodig per kilogram lichaamsgewicht.

Verstoring van je hormoonspiegel

Deze hogere noodzaak geldt ook bij alle tekenen van eiwittekorten. Bij bepaalde symptomen of in bepaalde situaties heeft elke persoon bepaalde aminozuren meer nodig. Voorbeelden zijn de verstoring van je hormoonspiegel, verminderde weerstand, diarree, verlies van spiermassa, pigmentverlies van je haar, schilferende huid enzovoort.

Ontgift je lichaam van toxische metalen & vervuiling

Toxische metalen en vervuiling in je lichaam verhogen de kans op ziekten en versnellen je veroudering. De mens wordt vandaag meer blootgesteld aan vervuiling dan honderd jaar geleden.

Vervuilende chemicaliën zitten bijna overal: lichaamsverzorgingsproducten, parfums, verf, wasmiddelen, vernis, kleren, meubilair, uitlaatgassen, pesticiden, je voeding als je veel vis en vlees eet, enzovoort.

Je lichaam kan toxische stoffen verwijderen, maar te veel is te veel. Ze stapelen zich dan voornamelijk op in je vet.

Aminozuren helpen je om je lichaam te ontgiften.

• Het polyaminozuur glutathione is een krachtige ontgifter van zware metalen. Glutathione heeft als basis de aminozuren glycine, cysteïne en glumatinezuur. Glutathione kan zich binden (chelatie) met de meeste zware metalen zoals lood, kwik en cadmium.
• Glutathione peroxidase (glutatione + selenium) is een krachtig wapen tegen vrije radicalen en gaat zo de schade tegen die zware metalen aanrichten.
• Histidine helpt niet alleen bij de aanmaak van maagzuur, maar is ook een ideale ontgifter door zich te binden met giftige stoffen.
• Zwaveldragende aminozuren, zoals het essentiële aminozuur methionine en de niet-essentiële aminozuren cysteïne, cystine en taurine, reageren via het zwavelmolecuul. Via stofwisselingsprocessen van deze aminozuren worden sulfaten gevormd, die in staat zijn vele stoffen uit je lichaam te drijven.

Seks en vruchtbaarheid

Seks kan je zowel lichamelijk als emotioneel een enorm goed gevoel geven, maar seks kan ook een bron van frustratie, boosheid en wrok in een relatie worden.

Aminozuren, net als een gezond dieet, spelen een heel belangrijke rol.

• Zin in seks bij vrouwen: de biochemicus en wetenschapper Carl Pfeiffer ontdekte dat seksueel ongevoelige vrouwen lage eiwitniveaus hadden en in het bijzonder een zeer laag gehalte aan het aminozuur histidine. Als hij deze vrouwen dit aminozuur gaf, zonder verdere medicatie, beleefden zij een nieuw gevoel van vrijheid en raakten hun frigiditeit kwijt. Kijk eens naar de hoeveelheid histidine in seitan… en trek zelf je conclusies…
• Orgasme bij mannen: onderzoeker Carl Pfeiffer toonde aan dat mannen die over een hoog gehalte aan histidine beschikten, gemakkelijk en snel hun orgasme bereikten. Te veel methionine onderdrukt de werking van histidine – en je orgasme – omdat het kan worden omgezet tot adrenaline, dat op zijn beurt de werking van histidine verzacht. Wil je in topvorm raken in de slaapkamer, dan besef je zelf wel dat histidine, rijkelijk aanwezig in authentieke seitan als supervoeding, hier in belangrijke mate toe kan bijdragen…
• Sneller en meer sperma door het aminozuur arginine: de kwaliteit van mannelijk sperma gaat de laatste decennia gevoelig achteruit. Ongezondere voeding (junkfood), xeno-oestrogenen (plastiekdeeltjes en oestrogenen van bijvoorbeeld de pil) en allerlei toxische stoffen treffen de man. Spermadine en spermine zijn belangrijk voor de vorming van sperma. De basisbouwstof van deze polyaminozuren is het aminozuur arginine. Een grotere inname van arginine verhoogt de snelheid van en het aantal spermacellen voor een grotere mannelijke vruchtbaarheid.
• Sneller zwanger door cysteïne: cysteïne vormt de basisgrondstof van twee hormonen die de groei van de eicel, de eierstokken en de eisprong bevorderen. Ook de vitamines E en C helpen de wens om zwanger te worden te realiseren

Spectrumanalyse via HPLC

Via een HPLC (High-Pressure Liquid Chromatography) kun je via je urine een spectrumanalyse laten maken van je aminozuren. En aan de hand van deze analyse kan ook gezegd worden welke aminozuren je tekort komt.

Conclusie: je eet het best meer eiwitten dan strikt noodzakelijk wordt geacht. Zorg voor voldoende essentiële aminozuren (9 + 1). Je verhoogt het best je eiwitconsumptie afhankelijk van je activiteitspatroon, levenswijze, genen en eventuele symptomen.